کاربردهای عمده کیتوزان و نانوکیتوزان

حلالیت پایین کیتین، مهمترین عامل محدود کننده مصرف این بیوپلیمر محسوب می شود. علیرغم این محدودیت، تا کنون کاربردهای زیادی از کیتین و مشتقاتش گزارش شده است. از اینرو کیتوسان به دلیل وجود گروههای آمین آزاد در طول زنجیره پلیمر و توانایی تشکیل کیلیت و حلالیت خوب در اسیدهای ضعیفی چون اسید استیک، جایگاه مناسبی را در بین پلی ساکاریدها به خود اختصاص داده است. الیاف ساخته شده از کیتین و کیتوسان برای تهیه نخ های بخیه قابل جذب و همچنین تهیه پارچه هایی جهت بهبود زخم بسیار موثر هستند. کیتین و کیتوسان به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی بسیار مناسب و همچنین خواص زیستی منحصر به فرد در صنعت و پزشکی جایگاه بسیار خوبی نسبت به دیگر پلی ساکاریدها پیدا کرده اند که در ادامه به بعضی از موارد استفاده آن ها اشاره می شود.

یکی از کاربردهای عمده کیتوزان و نانوکیتوزان استفاده از آن در صنایع آرایشی و بهداشتی است.

معمولا اسیدهای آلی به عنوان یک حلال مناسب در مواد آرایشی و بهداشتی به کار می روند. یک پلی آمینوساکارید مثل کیتوسان می تواند به راحتی در محیط های خنثی و اسیدی به صورت ژل درآید. ولی برخالف اکثر هیدروژل هایی که خاصیت آنیونی دارند؛ کیتوسان خاصیت کاتیونی دارد. همین ویژگی سبب می شود که به عنوان یک محافظ پوست و مو به کار رود. کیتوسان با بسیاری از ترکیبات مورد استفاده در مواد آرایشی، سازگار است و بسیاری از اشعه های فرا بنفش را جذب و یا اثر آنها را کاهش می دهد.

کیتوسان و مو از نظر بار الکتریکی مکمل یکدیگر هستند، به طوریکه کیتوسان دارای بار مثبت و مو دارای بار منفی است و یک محلول شفاف کیتوسان به صورت یک پوشش انعطاف پذیر روی پوست و مو قرار گرفته و باعث افزایش نرمی و لطافت آن می شود. کیتین و کیتوسان هر دو در شامپوها، رنگ موها، امولسیونها، افشانه ها و تقویت کننده های مو استفاده می شوند.

دو ویژگی مهم کیتین، کیتوسان و مشتقات آنها باعث شده تا به عنوان یک کاندیدای خوب برای محافظت از پوست به شمار آیند. الف) از نظر بار الکتریکی مثبت هستند    ب) وزن مولکولی آنها عموما بالاست و نمی توانند به داخل پوست نفوذ کنند. بنابراین از آنها به عنوان یک مرطوب کننده استفاده میشود. آنها همچنین در الک ناخن، کرم ها، سایه چشم و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. هر دو کیتین و کیتوسان باعث خنکی و طراوت هوای دم شده و از رشد باکتری ها و فساد دندان ها جلوگیری میکنند و همین خاصیت موجب شده است که در خمیر دندانها، دهان شویها و آدامسها به کار روند. کیتوسان به عنوان یک ماده پر کننده دندان به کار میرود که میتواند قارچ های روی سطح دندان را از بین ببرد.

1
2

کیتوسان دارای تمام مشخصاتی است که یک لنز تماسی ایده ال باید داشته باشد از قبیل پایداری مکانیکی، شفافت باال، نفوذپذیری در مقابل هوا به خصوص اکسیژن، مرطوب بودن، زیست سازگار بودن، ضدمیکروب بودن. از اینرو کاربرد وسیعی در چشم پزشکی برای تهیه لنزهای تماسی دارد.

منبع : کیتین و کیتوسان: ساختار، خصوصیات و کاربردها- مجله بوم شناسی آبزیان 2 (3) 1391: 40-26.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست + چهار =